गडचिरोली जिल्हासाठी हवामान अंदाज व कृषि सल्ला

269

—————————————-

विधायक दीपस्तंभ वृत्तसेवा

पुढिल पाच दिवसांचा हवामान अंदाज व कृषि सल्ला

१) १८.०५.२०२५

२)१९.०५.२०२५

पाऊस (मि.मि.)

३)२०.०५ २०२५

पत्रक क्रमांक ४२/२०२५

दिनांक १७.०५.२०२५

४)२१.०५.२०२५

कमाल तापमान (अं.से.)

३७

३६

३७

३७

३८

किमान तापमान (अं.से.)

२७

२७

२७

२७

२७

सकाळची सापेक्ष आद्रता (%)

५४

७०

६०

६०

७१

दुपारची सापेक्ष आद्रता (%)

२१

२४

२२

२५

३०

वाऱ्याचा वेग (कि.मी. / तास)

१०

ढग स्थिती (आकाश

अंशतः ढगाळ

अंशतः ढगाळ

अंशतः ढगाळ

Po

अंशतः ढगाळ

अंशतः ढगाळ

हवामान अंदाज

सामान्य सल्ला

सल्ला

पिकाचे नाव

🌾उन्हाळी धान

👉उन्हाळी मूग

भारतीय हवामान विभाग अंतर्गत प्रादेशिक हवामान केंद्र, नागपूर येथून प्राप्त झालेल्या जिल्हास्तरीय मूल्य वर्धित अंदाजानुसार, गडचिरोली जिल्ह्यात पुढील पाच दिवस आकाश अंशतः ढगाळ राहून दि. १४ मे २०२५ ते १९ मे २०२५ पर्यंत तुरळक ठिकाणी अति हलक्या ते हलक्या स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तविण्यात आली आहे ईशारा दि. १४ मे २०२५ ते १९ मे २०२५ पर्यंल एक दोन ठिकाणी विजांच्या कडकडाटासह वादळी वारा (वाऱ्याचा वेग ४० ते ५० किमी प्रति तास) होण्याची अधिक शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.

उन्हाळी हंगामातील पिके परीपक्व झाले असल्यास पिकांची कापणी व मळनी करून माल तयार करावे व मालाचे सुरक्षीत ठिकाणी साठवणूक करावे. आगामी खरीप हंगामासाठी पीक/पिकाचे वान नियोजनानुसार बियाण्याची उपलबद्धता निश्चित करावी आणि इतर निविष्टा (खते / जैव खते) अगोदरच नियोजन करावे धान व सोयाबीन सारख्या पिकासाठी घरचेच बियाणे वापरण्यासाठी उगवण क्षमता तपासन्यासाठी एक साधी उगवण चाचणी करावी. उन्हाळी पिक तयार झालेल्या शेतात मशागत करावी जेणे करून जमीनीतील किडींचे अंडकोश व किडी पक्षी द्वारे नष्ट होतील तसेच प्रखर उन्हात राहून किडींचा नायनाट होईल.

पिक काढणी नंतर पिकाचे अवशेष शेतामध्ये न जाळता त्याचा सेंद्रिय खत बनवण्यासाठी वापर करावा जाळल्यास जमिनीतील उपलब्ध जैविक घटकाचा व हास होतो.

🎯शेतकन्यांना कृषि सल्ला

पुढील पाच दिवसात अति हलक्या स्वरुपाचा पाऊस पडन्याची शक्यता असून उन्हाळी धान व इतर पिकाची काढणी लवकरात लवकर करून घ्यावी व काढणी केलेल्या धान व इतर पिकाचे नुकसान टाळण्यासाठी सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करून ठेवावे शेतकरी बंधुनो हलक्या वाणाचे धान परिपक्व झाले असून काढणीला आले आहे तरी पण कापणी व मळणी लवकरात लवकर करून मालाचे सुरक्षीत ठिकाणी साठवणूक करावे. धान पिकांची कापणी ही जमीनीलगत करावी जेणेकन खोडकीडीची सुप्तअवस्था नष्ट होऊन पुढील धान पिकात या किडीचा प्राद्भाव कमी होइल.

उन्हाळी मूग पिकाची पक्वतेनुसार शेंगाची तोडणी करून मळणी करावी व बियाणे सावलीत वाळवून पोत्यात भरून कोरड्या जाग्यात साठवावे व धान्ये विक्री करावी

🍅🌶️🫚🧅🥦🫛भाजीपाला पिकाची रोपे

खरिफ हंगामातिल वांगी, मिरची, टोमेटो आणि इत्तर भाजीपाला पिकाची रोपे तयार करण्या करिता जमिनीची मशागत करावी. वाफे तयार करण्या अगोदर चांगले कुजलेले शेणखत ५०० किलो प्रति गुंठा या प्रमाणात मिसळावे. ३ मी. लांब x १ मी. रुंद x १५ से.मी. उंचीचे गादीवाफे तयार करावे. पेरणीच्या वेळेस गादी वाफ्यावर प्रती चौरस मीटर ३५ ग्रॅम युरिया,१०० ग्रॅम सिंगल सुपर फॉस्फेट व २५ ग्रॅम म्युरेट ऑफ पोटेश मिसळून १० सें.मी. अंतरावर ओळीने भाजीपाला बियाणांची पेरणी करावी. पेरणी करण्या अगोदर बियाण्या द्वारे पसरणाऱ्या बुरशीजन्य रोगाच्या नियंत्रणासाठी बियाण्यास थायरम ३ ग्रॅम प्रती किलो बियाणे किंवा ट्रायकोडर्मा या जैविक बुरशीनाशकाची ५ ग्रॅम प्रती किलो बियाणे या प्रमाणात बीजप्रकिया करावी. ट्रायकोडर्मा या जैविक बुरशीनाशकाची बीजप्रकिया करते वेळी किंचित प्रमाणात पाणी लावून जैविक बुरशीनाशकाची पातळ आवरण बियाण्याभोवती होईल असे पहावे.

🏎️जमिनीची मशागत

जमिनीची मशागत (नांगरणी व वखरणी) समतल किंवा मुख्य उताराला आडवी करावी. त्यामुळे जमिनीची धूप कमी होवून पावसाचे पाणी जमिनित मुरेल व जमिनीचे धुप होणार नाही. कोरडवाहू पिकाकरीता हेक्टरी १० गाड्या आणि बागायती पिकाकरीता हेक्टरी २० गाड्या चांगले कुजलेले शेणखत शेतात पसरवून वखरणी करून जमिनीच्या वरच्या थरात मिसळावे.

👉माती परीक्षण

माती परीक्षणासाठी मातीचे नमुने काढून ते जवळच्या विद्यापीठ, कृषी विज्ञान केंद्र किंवा इतर शासकीय मृदा परीक्षण प्रयोगशाळेत योग्य शुल्कासह पाठवून माती परीक्षणाच्या अहवालानुसार पिकानुसार रासायनिक खताचे किंवा इतर कृषी निविष्ठांचे नियोजन करावे.

👉वेलवर्गीय भाजीपाला

वेलवर्गीय भाजीपाला पिका मध्ये फळमाशीच्या नियंत्रणासाठी ‘मिथाईल युजेनोल’ किंवा ‘क्यू-लुअर’ रक्षक सापळे भाजीपाला पिकामध्ये जमिनी पासून १ ते २ फूट उंचीवर २५ गुंठे क्षेत्रामध्ये एक या प्रमाणात लावावेत. तसेच काकडी, पडवळ, दुधी भोपळा, तांबडा भोपळा, दोडका, कारली इ. वेलवर्गीय भाजीपाला पिका मध्ये ढगाळ वातावरणामुळे भुरी रोगाचा प्रादुभाव दिसून येण्याची शक्यता आहे. या रोगामुळे पानांवर दोन्ही बाजूनी पांढरया भुकटीच्या स्वरूपातील बुरशीची वाढ दिसून येते. रोगाचा प्रादुभाव दिसून आल्यास नियंत्रणासाठी कार्बन्डेझिम ५ ग्राम किंवा झायनेब २० ग्राम प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

🍅टोमॅटो

ढगाळ वातावरणामुळे टोमॅटो पिकामध्ये करपा रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून येत असल्यास नियंत्रणासाठी मॅनकोझेब ७५ डब्लूपी. २५ ग्राम किंवा कॉपर ऑक्सिक्लोराईड ५० डब्लूपी. २५ ग्राम, १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. फुलकिडे आणि पांढऱ्या माशीच्या नियंत्रणासाठी थायमेथोक्झाम २५ टक्के विद्रावे दाणेदार ४ ग्राम किंवा डायमेथोएट ३० टक्के प्रवाही १० मिली प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी, फळ पोखरणाऱ्या अळीच्या नियंत्रणासाठी क्विनालफॉस २५ टक्के प्रवाही २० मिली प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावे.

🐄पशुपालन

दुभत्या गायी व म्हशीना नियमित स्वच्छ पाणी व जीवनसत्व युकत औषधी द्यावी. उन्हाळ्यात हिरव्या चार्यायकरिता मका (आफ्रिकन टॉल) किंवा ज्वारीच्या पुसा चरी, एम.पी.चरी, एस.एस.जी-८९८ पेरणी करावी. वाढत्या उन्हा पासून जनावरांचे संरक्षण करण्यासाठी जनावरांना गोठ्याची सुविधा करावे व स्वच्छ पाणी पाजावे तसेच दुभत्या जनावरांना आहार व्यवस्थापनास हिरवा चारा व १ टक्के खनिज मिश्रणाचा समावेश करावा व आवश्यकतेनुसार मीठ टाकावे.

🐣🐥कुकुटपालन دد

कौबड्यांच्या सर्व पिल्लांना खाद्य समान मिळेल यासाठी खा‌द्याचे भांडे दिवसातून दोन वेळा भरून ठेवावे. दर सहा महिन्यातून एकदा मानमोडी प्रतिबंधक लस टोचून घ्यावी. लसीचा ताण येत असल्यामुळे ताण कमी करण्यासाठी स्ट्रेसवेल किंवा व्हायमेरॉल औषध ३ मि लि प्रती १०० पक्षी या प्रमाणात पिण्याच्या पाण्यामधून द्यावे.

❄️🌧️सामान्य सल्ला

शेतकरी बांधवांनी मेघगर्जना आकाशातिल विजा चमकत असतांना घ्यावयाची काळजीः जर तुम्ही शेतात काम करीत असाल तर शेता जवळील पक्क्या घराचा ताबडतोब आसरा घ्यावा शेतातील सुरक्षित ठिकाणचा आसरा घेतल्या नंतर पायाखाली कोरडे लाकूड, प्लास्टिक किंवा गोणपाट, कोरडा पालापाचोळा ठेवावा. तुमचे दोनही पाय एकत्र करून गुडघ्या वर दोन्ही हात ठेवून तळ पायावर बसावे. तुमच्या पायायातिरिक्त शरीराचा अन्य कुठलाही भाग जमिनीला स्पर्श होणार नाही याची काळजी घ्यावी. जमिनी मध्ये ओलावा असलेल्या ठिकाणी किंवा पाण्याच्या स्त्रोतापासून जसे तलाव, विहीर इत्यादी तलावात काम करणाया माणसांनी ताबडतोब ताबडतोब सुरक्षित ठिकाणी जावे. जवळपास उंच झाडे असतील तर झाडाच्या उंची पेक्षा चौपट अंतरावर आसरा घ्यावा.

🌎हवामान आधारित कृषी सल्ला

पत्रिकेमध्ये नमूद तारखांची वैधता हि नमूद तारखेच्या मागील दिवसाच्या सकाळी ०८:३० वाजे पासून नमूद तारखेच्या सकाळी ०८:३० वाजे पर्यंत असेल, याची नोंद घ्यावी.

सदर कृषि सल्ला पत्रक जिल्हा कृषि हवामान केंद्र (DAMU), कृषि विज्ञान केंद्र, सोनापूर गडचिरोली येथील तज्ञ समितीच्या शिफारशीवरुन तयार करून प्रसारित करण्यात आली.

वरिष्ठ शास्त्रज्ञ आणि प्रमुख आणि नोडल ऑफीसर दामू (DAMU)

कृषि विज्ञान केंद्र, सोनापूर – गडचिरोली

💻संकलन: संपादक, विधायक दीपस्तंभ न्यूज
(जनहितार्थ प्रकाशित)